Xóm Đồng Bãi, xã Đú Sáng là một xóm vùng cao, có 119 hộ dân. Đồng bào sinh sống chủ yếu là người dân tộc Mường, chiếm 99.9%. Người dân nơi đây, tự bao đời vốn đã quen chân trèo đèo, lội suối. Chuyện gánh gồng thóc lúa, củi đóm nặng nhọc gắn liền với cuộc mưu sinh thường ngày. Ở vùng cao, chẳng ai còn lạ lẫm với cảnh vượt mấy km đường núi quanh co để gánh nước từ con khe ngọn suối về nhà. Thế nên, ước mong dẫn được dòng nước nhỏ về tận chái bếp mỗi gia đình để phục vụ nhu cầu sinh hoạt vẫn đau đáu trong lòng những người dân nơi đây.
Ảnh 1: Một hộ gia đình xóm Đồng Bãi thiếu nước sinh hoạt
Chúng tôi bắt gặp ánh mắt và nụ cười rạng rỡ này của đôi vợ chồng tuổi đã ngoài lục tuần. Những ánh mắt, nụ cười chan chứa niềm hạnh phúc khi dòng nước nhỏ bắt nguồn từ trên đỉnh núi cao kia, chảy về tận căn bếp nhà họ. Dòng nước về đã xóa đi bao nỗi nhọc nhằn từng hằn dấu trên vai người phụ nữ tần tảo. Một dòng nước nhỏ nhưng lại mang về biết bao niềm vui lớn cho biết bao con người.
Ảnh 2: Nước chảy về tận bếp nhà ông Bản sau khi công trình được sửa chữa
Ít ai biết rằng, xóa tan đi vất vả ngày 3 gánh nước trên vai người vợ, 6 lượt đi về trên quãng đường trải dài 0,5km, có công lao “lớn” của người chồng. Người chồng đó là ông Bùi Đức Bản, 62 tuổi, xóm Bưa Sào, xã Đú Sáng. Chuyện bắt đầu hết sức tình cờ, từ một lần sang nhà em trai chơi, nghe thông tin nhóm cộng đồng sau khi được dự án tập huấn, tự lập được kế hoạch sửa chữa, dự án đã hỗ trợ một số vốn nhỏ để “thực hành”. Nhóm cộng đồng đang tổ chức họp dân để cùng nhau triển khai kế hoạch . Ông Bản cảm thấy lòng phấn chấn hẳn lên, liền tình nguyện xin tham gia sửa chữa cùng người dân xóm bên. Lý do vì cần nước một phần và cách làm của dự án hợp với ý ông mười phần. Từ khi công trình được xây dựng năm 2011, gia đình ông chưa từng được hưởng lợi. Đường ống nước vỡ nhiều, tắc nhiều nên lực nước yếu, không thể chảy đến các hộ ở cách xa. Ông muốn sửa nhưng chẳng biết kỹ thuật, có đi sửa bằng cách nối ống nứa, băng dây chun thì không hiệu quả. Mỏi mòn chờ đợi công trình được sửa, mà chính ông cũng không biết mình đang chờ ai, thì dự án mang một cơ hội, một cách làm mới đến cho người dân thử nghiệm, đúng như tâm nguyện của ông bao lâu nay. Nên ông không thể không hồ hởi mà tham gia.
Vất vả cùng nhóm cộng đồng công trình nước sinh hoạt xóm Đồng Bãi và hơn 30 hộ hưởng lợi từ công trình chung tay sửa chữa, ròng rã 3 ngày liền thì công việc hoàn thành. Với tất cả kiến thức, kỹ năng đã được dự án tập huấn, nhóm cộng đồng áp dụng vào cắt, nối đường ống, xử lý các điểm vỡ đúng kỹ thuật như dùng đai nín, đèn khò. Những người không biết kỹ thuật thì tham gia đào đường ống, phát quang, vận chuyển. Khi công trình được vận hành trở lại, nước chảy tới các hộ ở độ cao lớn và tận các hộ ở xa thì niềm vui như vỡ òa. Ông Bản cũng không ngờ nước có thể chảy về tận bếp nhà mình.
Ảnh 3: Ông Bùi Đức Bản cùng người dân và nhóm cộng đồng đang nối đường ống nước
Câu chuyện những tưởng như có thể khép lại ở đây, nhưng người dân luôn khiến chúng ta bất ngờ bởi sức mạnh, bởi ý tưởng dường như vô tận của họ. Ông Bản đã gia nhập nhóm cộng đồng công trình nước sinh hoạt với mong muốn giữ gìn cho dòng nước lưu thông ổn định. Và nhóm cộng đồng xóm Đồng Bãi cùng người dân còn dự thảo kế hoạch dẫn một nguồn nước mới tăng cường cho nguồn nước hiện nay, để nước đi được xa hơn nữa, chia niềm vui cho nhiều hộ hơn nữa.
Ảnh 4:Chị Tuyết, một hộ nghèo trong xóm mới được hưởng lợi lần đầu sau khi công trình được sửa chữa
Chia tay người dân vùng cao, in đậm trong trí nhớ của mỗi chúng tôi là câu nói của ông Bản: “Dự án đã phát đường cho tôi đi. Bây giờ chúng tôi đã biết tự làm, tự sửa, có nước mà dùng là vui lắm rồi”./.